گیاه یشم یکی از پرطرفدارترین گیاهان آپارتمانی است، نگهداری گیاه یشم کار بسیار راحت و آسانی است و به عنوان یک گیاه خانگی آبدار محبوب شناخته می‌شود. اگر از این گیاه به درستی مراقبت کنید 70 سال عمر می‌کند و با وجود اینکه رشد بسیار کندی دارد اما در صورت تامین نور و آبیاری منظم رشد طولی خوبی خواهد داشت.
گیاهان یشم دارای ساقه‌های ضخیم و چوبی هستند که در بالای آن برگ‌های سبز و گوشتی با شکل بیضی قرار دارند. این گیاه به عنوان یک گیاه آپارتمانی سمی شناخته می‌شود و باید از دسترس کودکان و حیوانات خارجی دور باشد. اگر می‌خواهید با گیاه یشم و نحوه آبیاری گیاه یشم، نگهداری گیاه یشم و هرس گیاه یشم بیشتر آشنا شوید در ادامه با ما همراه شوید.
مشخصات کلی گیاه یشم
- نام رایج گیاه: یشم
- نام گیاه شناسی و علمی: Crassula ovata از خانواده Crassulaceae
- نوع گیاه: ساکولنت، چند ساله
- نیاز نوری: قرار گرفتن در معرض نور خورشید کامل
- نوع خاک: خاک برگ با زهکشی خوب
- pH خاک: خنثی، اسیدی
- زمان شکوفه: بهار
- رنگ گل: سفید
- منطقه بومی: آفریقا
مراقبت های لازم برای نگهداری گیاه یشم
مراقبت و نگهداری گیاه یشم کار آسانی است به شرطی که نیازهای اساسی گیاه به خاک، آب و نور آن را تامین کنید. در اینجا نیازهای اصلی مراقبت برای رشد گیاه یشم عنوان شده است:
- در خاک سست و دارای زهکشی خوب گیاه را بکارید که مخلوط گلدانی ساکولنت بهترین گزینه است.
- گیاه را در یک پنجره روشن که نور غیرمستقیم دریافت می‌کند قرار دهید. یک پنجره رو به جنوب یا غرب بهترین گزینه است.
- گیاه را به طور مکرر در طول بهار و تابستان آبیاری کنید تا خاک آن مرطوب بماند. در فصل زمستان آبیاری را به یک بار در ماه کاهش دهید.
- در طول فصل رشد از کود 20-20-20 برای تقویت رشد قوی استفاده کنید.
نیاز نوری گیاه یشم
گیاهان یشم به نور زیاد، حداقل شش ساعت نور غیر مستقیم خورشید نیاز دارند. نوع نور بسیار مهم است زیرا نور مستقیم خورشید می‌تواند خیلی تند باشد و باعث چروکیدگی و سوختن برگ‌ها شود به خصوص برای گیاهان جوان یشم، با این حال نور کم هم می‌تواند مشکلاتی ایجاد کند. اگر نور دریافتی گیاه کم باشد رشد ساقه‌های آن ضعیف خواهد بود.
برای یافتن بهترین نقطه برای قرار دادن گیاه یشم در خانه به دنبال پنجره‌ای به سمت جنوب باشید. یک پنجره رو به غرب هم می‌تواند نور کافی را فراهم برای این گیاه کند. از قرار دادن گیاه در اتاق‌هایی با پنجره‌های محدود و قرار گرفتن در حمام اجتناب کنید.
یک راه برای اینکه بدانید گیاه یشم شما نور کافی دریافت می‌کند، ایجاد رنگ قرمز در امتداد لبه‌های برگ‌های بیضی شکل آن است. این رنگ گلگون زمانی ایجاد می‌شود که گیاه از نور خورشید کافی برای رشد برخوردار باشد.
خاک مناسب گیاه یشم
خاک ایده آل برای گلدان گیاه یشم باید ترکیبی از ماسه، خاک گلدان و پرلیت یا پوکه باشد. اضافه کردن پرلیت یا پوکه به خاک گلدان موجب زهکشی بهتر گلدان می‌شود پس برای جلوگیری از احتباس رطوبت باید علاوه بر استفاده از یک گلدان سفالی از خاک ترکیبی استفاده کنید تا به راحتی آب را از جذب خود کرده و از پوسیدگی ریشه جلوگیری کند. گیاهان یشم به سطح pH خنثی تا کمی اسیدی نیاز دارند در واقع شاخص استاندارد آن محدوده 7 تا 5.5 است.
میزان آبیاری گیاه یشم
نیازهای آبیاری گیاه یشم در طول سال متفاوت است این گیاه یشم در ماه‌های بهار و تابستان به طور فعال رشد می‌کند و معمولا در ماه‌های زمستان خواب است. آبیاری بیش از حد یکی از سریع ترین راه‌ها برای از بین بردن این نوع ساکولنت است، بنابراین آبیاری بیش از حد ساکولنت، آب بیشتری را به محیط ریشه وارد می‌کند که گیاه قادر به تحمل آن نیست و شرایط پوسیدگی ریشه را مهیا می‌کند. در تابستان به دلیل افزایش فعالیت گیاه و دمای گرم‌تر، گیاه را بیشتر آبیاری کنید و سعی کنید خاک آن را کمی مرطوب نگه دارید اما نباید مرطوب یا اشباع بماند.
خاک این گیاه اگر آب را در خود نگه دارد، زهکشی خاک ممکن است کافی نباشد و وقتی خاک شروع به خشک شدن کرد دوباره باید آن را آبیاری کنید. لازم نیست اجازه دهید خاک خشک شود، اما هنگام تصمیم گیری در مورد اینکه آیا زمان آبیاری فرا رسیده است یا خیر، باید احتیاط کنید.
آبیاری را در فصل زمستان به یک بار در ماه که گیاه وارد مرحله خواب می‌شود کاهش دهید. با گذاشتن گیاه در نعلبکی آب میتوانید گیاه یشم را از زیر آبیاری کنید با این حال، باید بعد از چند دقیقه آب اضافی را بریزید و هرگز اجازه ندهید گیاه یشم برای مدت زمان طولانی در آب قرار بگیرد.
برای خرید گلدان سفالی مناسب گیاه خود میتوانید از فروشگاه کادوهوم اقدام نمایید.
میزان دما و رطوبت
بهترین دما برای گیاهان یشم بین 65 تا 75 درجه فارنهایت است، این گیاه در فصل زمستان و در شب می‌توانند محیط خنک‌تری را تا 55 درجه فارنهایت تحمل کند، اگرچه هرگز نباید برای مدت طولانی در دمای زیر 50 درجه فارنهایت نگهداری شوند. برای نگهداری از این گیاه باید نقطه‌ای را انتخاب کنید که دمای نسبتاً ثابتی دارد. اگر گیاه را در مکانی با دماهای دائمی در نوسان قرار دهید ممکن است آسیب ببیند.
میزان کوددهی برای گیاه یشم
بسیاری از مردم در طول فصل رشد ساکولنت‌ها را تغذیه نمی‌کنند، برای رشد کامل گیاه باید در ابتدای فصل یا هر هفته با کود محلول مایع گیاه را تغذیه کنید. از کود متعادل 20-20-20 با قدرت یک چهارم در گیاهان بالغ و کود با نیتروژن کمتر برای گیاهان جوان استفاده کنید.
تکثیر گیاه یشم از طریق قلمه زدن
گیاه یشم به سهولت در تکثیر معروف است، گیاهان جدید را می‌توان از یک برگ یا قلمه گرفته شده از یک گیاه مادری تکثیر کرد. بهترین زمان برای تکثیر گیاه یشم فصل تابستان است که این گیاه نور خورشید و رطوبت کافی را دریافت می‌کند. این شرایط رشد مطلوب به گیاه یشم تازه تکثیر شده کمک می‌کند تا رشد خوبی داشته باشد. برای تکثیر این گیاه به روش قلمه زدن باید طبق مراحل زیر پیش بروید:
- با برداشتن قلمه‌ای شروع کنید که حداقل 5 تا 10 سانتی‌متر طول دارد و این قلمه را باید از گیاه سالم و بالغ و عاری از بیماری بگیرید.
- اجازه دهید قلمه برای چند روز در مکانی گرم و خشک بماند. زمانی که انتهای قلمه خشک شد و پوسته پوسته شد برای کاشت آماده است.
- انتهای بریده شده ساقه را در گلدانی حاوی خاک مناسب قرار دهید.
- کمی آن را آبیاری کنید، فقط تا زمانی که مخلوط گلدان مرطوب شود.
- در نهایت قلمه شما باید در عرض چند هفته ریشه دار شود، در این مرحله میتوانید مانند یک گیاه یشم معمولی مراقبت از قلمه را انجام دهید.
تکثیر گیاه یشم از طریق برگ
- با برداشتن قلمه برگ که شامل ساقه برگ است شروع کنید و این کار را باید از گیاه سالم و بالغ و عاری از بیماری گرفته شود.
- اجازه دهید قلمه برای چند روز در مکانی گرم و خشک بماند. زمانی که انتهای قلمه خشک شد و پوسته پوسته شد، آماده ادامه کار هستید.
- انتهای قلمه را به پودر هورمون ریشه زایی آغشته کنید.
- قلمه را داخل گلدانی با مخلوط خاک مناسب قرار دهید.
- گیاه را در یک مکان گرم و روشن بگذارید و گاهی اوقات آن را مه پاشی کنید تا گیاه مرطوب بماند.
نحوه انتخاب گلدان برای گیاه یشم
هنگام انتخاب گلدان برای گیاه یشم باید اندازه گیاه فعلی را در نظر بگیرید. این گیاهان دارای سیستم ریشه کوچکی هستند و از گلدانی که خیلی بزرگ‌تر از توپ ریشه است استقبال نمی‌کند. در واقع، گلدانی که خیلی عمیق یا بزرگ است، خطر نگهداری بیش از حد رطوبت و ایجاد مشکلات قارچی در سیستم ریشه را بیشتر خواهد کرد. به طور کلی، گلدان یشم باید سوراخ‌های زهکشی استانداردی باید تا آب اضافی را خارج کرده و از پوسیدگی ریشه و آسیب دیدن آن جلوگیری کند.
برای خرید گلدان فلزی مناسب گیاه خود میتوانید از فروشگاه کادوهوم اقدام نمایید.
برای گیاهان بلندتر و سنگین‌تر باید از گلدانی بزرگ‌تر و متناسب با قد گیاه استفاده کنید.
امروزه از متریال مختلفی برای ساخت گلدان استفاده می‌کنند اما بهترین گلدان برای این گیاه خاک رس بدون لعاب است که اجازه می‌دهد رطوبت اضافی از طریق دیواره‌های آن تبخیر شود و از غرقابی شدن ریشه جلوگیری خواهد کرد.
گلدان این گیاهان باید هر 2 تا 3 سال تعویض شود، برای گیاهان بزرگ‌تر این این مدت زمان به 4 تا 5 سال افزایش پیدا می‌کند. زمانی که ریشه گیاه از انتهای گلدان خارج می‌شد موقع آن رسیده که گلدان آن را تعویض کنید و گیاه را به یک گلدان بزرگ‌تر منتقل کنید. مراحل تعویض گلدان یشم به شرح زیر است:
- قبل از آبیاری و با خاک خشک گلدان را تعویض کنید.
- به آرامی دور تا دور گلدان را با یک چاقو خالی کنید تا خاک آن شل شود و ریشه‌های چسبیده به دیواره‌های گلدان را جدا کنید.
- سپس گیاه یشم را از گلدان خارج کنید.
- خاک قدیمی آن را از ریشه جدا کنید و مطمئن شوید که در این فرآیند ریشه‌های پوسیده یا مرده از بین می‌روند. باید هرگونه بریدگی قابل مشاهده را با قارچ کش درمان کنید تا گیاه آسیب نبیند.
- گیاه را در گلدان جدیدش قرار دهید و آن را با خاک گلدان پر کنید و در حین کاشت مجدد، ریشه‌ها را باز کنید.
- بعد از گذشت یک هفته آبیاری گیاه را شروع کنید.
آفات رایج گیاه یشم
مانند بسیاری دیگر از گیاهان آپارتمانی و ساکولنت‌ها، گیاهان یشم هم ممکن است دچار آفت شوند و در صورتی که به آن رسیدگی نکنید گیاه از بین می‌رود. معمولا شایع‌ترین آفت این گیاه شپشک آردآلود است که می‌تواند لکه‌های سفید رنگی را روی گیاه به جا بگذارد به ویژه در جایی که برگ‌ها به ساقه‌ها می‌چسبند. برای از بین بردن این آفت باید با یک گلوله پنبه یا دستمال آغشته به الکل محل مورد نظر را پاک کنید.
سایر مشکلات آفت می‌تواند شامل هجوم کنه‌های عنکبوتی یا فلس باشد که هر دو این آفات را می‌توان به یک روش درمان کرد.
مشکلات رایج گیاهان یشم
در حالی که مراقبت از گیاهان یشم نسبتاً آسان است اما ممکن است با مشکلاتی مواجه شوند که شما را متعجب کند. رایج‌ترین مشکلات گیاه یشم عبارتند از:
برگ‌های چروکیده: گیاه یشم آب را در برگ‌های خود ذخیره می‌کند، زمانی که برگ‌های آن چروکیده شود نشانه آن است که این گیاه نیاز به آبیاری دارد. برای رفع این وضعیت، گیاه را کامل آبیاری کنید تا آب از سوراخ‌های زهکشی آن خارج شود سپس چند دقیقه صبر کنید و مجددا آن را آبیاری کنید. گیاه یشم با ساقه‌های افتاده یا برگ‌های چروکیده پاسخی به تغییرات دما است.
اگر گیاه در طول روز در معرض دماهای متفاوت قرار بگیرد، ممکن است لازم باشد آن را به مکانی دیگر منتقل کنید که با محیط سازگارتر باشد این گیاه به هیچ عنوان نباید زیر دریچه تهویه قرار بگیرد.
ریزش برگ: اگر گیاه یشم برگ‌های خود را از دست دهد ممکن است نشانه‌ای از عدم دریافت نور کافی باشد. این گیاه باید در طول روز حداقل 6 ساعت در معرض نور خورشید قرار بگیرد، در اینصورت ریزش برگ آن متوقف خواهد شد. اگر باز هم این گیاه دچار ریزش برگ شد باید آن را به یک مکان خنک‌تر منتقل کنید.
زرد شدن گیاه: یک یا دو برگ زرد روی گیاه یشم نشان دهنده مرگ گیاه نخواهد بود اگر متوجه شدید که گیاه از همه نواحی در حال زرد شدن است باید آبیاری آن را کاهش دهید.
چگونه یک گیاه یشم را نجات دهیم؟
اولین قدم در نجات گیاه یشم، شناسایی مسائلی است که بر سلامت گیاه تأثیر می‌گذارد. شایع‌ترین علل مرگ گیاه یشم آبیاری بیش از حد، کمبود نور و آفات است. آیا برای مدت طولانی از آبیاری گیاه غافل شده‌اید و خاک را فوق‌العاده خشک می‌کنید؟
1- با یک جلسه آبیاری عمیق شروع کنید و به آن آب اضافه کنید تا آب از سوراخ‌های زهکشی خارج شود. مراقب خاک آبگریز باشید، خاکی که آنقدر خشک و فشرده شده است که آب جذب نمی‌کند. اگر آب روی سطح خاک نشسته یا به نظر می‌رسد که فقط در امتداد لبه‌های گلدان جریان دارد و از سوراخ های زهکشی خارج می‌شود، ممکن است لازم باشد سطح خاک را با چنگال کمی هوادهی کنید تا آب به راحتی جریان پیدا کند.
اگر با این کار هم آب به داخل خاک نفوذ نکرد باید گلدان آن را تعویض کنید. برای آبیاری گیاه باید یک برنامه منظم و روتین داشته باشید تا ریشه‌ها پوسیده نشوند. برای انجام این کار، باید گیاه را از گلدانش خارج کنید و ریشه آن را بررسی کنید اگر این ریشه‌ها سفت، سفید و بی‌بو باشند یعنی گیاه سالم است اما اگر ریشه‌ها نرم و قهوه‌ای شده باشند یعنی ریشه گیاه پوسیده شده است.
2- برای نجات گیاه یشم با پوسیدگی ریشه، باید ریشه‌های عفونی را کوتاه کنید و مراقب باشید و ریشه‌های سالم را خارج کنید. هنگامی که ریشه‌های پوسیده گیاه را کوتاه کردید، تا جایی که ممکن است خاک باقی مانده را از گلوله ریشه جدا کنید تا از هر گونه آلودگی جلوگیری شود و گیاه را در خاک تازه بکارید.
3- در مورد گیاه یشم که در اثر نور زیاد یا کم از بین می‌رود بهترین راه انتقال گیاه به یک مکان جدید است. همانطور که قبلاً پیشنهاد شد، نقطه‌ای را انتخاب کنید که روزانه حداقل 6 ساعت نور روشن و غیرمستقیم دریافت کند.
4- برای گیاه یشم که با آفاتی مانند کنه عنکبوتی، فلس یا شپشک آردآلود آلوده شده است، از یک سواب پنبه آغشته به الکل استفاده کنید تا تمام آفات قابل مشاهده را از بین ببرید.
جمع بندی
این گیاه بومی آفریقایی یکی از پرطرفدارترین گیاهان آپارتمانی است که نیاز به نگهداری و مراقبت زیادی ندارد و تنها با رعایت چند نکته ساده که در این مطلب به آن‌ها اشاره کردیم، میتوانید یک گیاه زیبا و بی‌عیب و نقص داشته باشید. در این مطلب سعی کردیم در رابطه با هرس گیاه یشم، آبیاری گیاه یشم و نگهداری گیاه یشم اطلاعات کاربردی و مفیدی در اختیارتان قرار دهیم.
