یکی از زیباترین و سرگرم‌کننده‌ترین کارها پرورش گل و گیاه ازجمله کاشت مرکبات است. پرورش مرکبات برخلاف گیاهان آپارتمانی کار آسانی نیست و قبل از شروع به کار باید نسبت به کاشت مرکبات در گلدان و روش‌های پرورش این دسته از گیاهان آگاهی کاملی داشته باشید.
اگر به دنبال پرورش مرکبات در منزل هستید و می‌خواهید درختچه‌های کوتاهی با میوه‌های نارنجی و زرد کوچک در خانه خود داشته باشید، تا انتهای این مطلب با ما همراه شوید.
انواع روش کاشت مرکبات در گلدان
کاشت مرکبات در گلدان معمولا به دو روش انجام می‌شود. اولین روش کاشت هسته مرکبات و دومین راه کاشت نهال مرکبات است، هر یک از این روش‌ها درصد موفقیت متفاوتی دارند. قطعا گیاهی که به صورت نهال خریداری و کاشته می‌شود زودتر به میوه‌دهی می‌رسد و نگهداری از آن بسیار راحت‌تر از هسته کاشته شده است. در ادامه به شرح دو روش کاشت مرکبات در گلدان می‌پردازیم:
1- کاشت هسته درخت مرکبات در گلدان
آیا تا به حال فکر کرده‌اید هسته میوه‌ای که می‌خورید را بکارید تا به یک درخت زیبا تبدیل شود؟
کاشت هسته میوه‌ها بسیار آسان است اما برای تبدیل شدن این هسته‌ها به درختی زیبا و تنومند باید به چند نکته مهم در زمان کاشت و مراقبت از هسته توجه کنید.
- برای کاشت هسته مرکبات ابتدا باید هسته یک میوه را انتخاب کنید، نباید به کاشت یک هسته اکتفا کنید بهتر است از چند هسته استفاده کنید.
سعی کنید هسته‌های سالم و بی عیب و نقص را انتخاب کنید تا احتمال رشد کردن و جوانه زدن آن‌ها بیشتر شود. - در مرحله بعدی برای هر یک از هسته‌ها با توجه به مراقبت‌هایی که انجام می‌دهید برچسب گیاهی بسازید.
- سپس باید آزمایش سالم بودن هسته‌ها را انجام دهید برای این کار باید هر یک از هسته‌ها را به صورت جداگانه داخل یک فنجان آب بیندازید، اگر هسته‌ها زیر آب رفتند به معنی سالم بودن آن است اما اگر روی آب بمانند قطعا گزینه مناسبی برای کاشت نخواهند بود.
- اگر می‌خواهید مدت زمان جوانه زدن هسته‌ها کاهش پیدا کند باید پوست روی هسته را کامل جدا کنید تا سریع‌تر جوانه بزند. هسته‌های مرکبات از دو نیم پوسته تسکیل می‌شوند که فرآیند جوانه زنی را به تاخیر می‌اندازند.
- در مرحله بعدی باید به دنبال جوانه زدن هسته‌ها باشید، برای این کار باید تمام هسته‌ها را لای یک دستمال کاغذی مرطوب قرار دهید و سعی کنید دستمال کاغذی همیشه مرطوب باشد تا جوانه‌ها خشک نشوند. این کار ممکن است چند روز تا چند هفته طول بکشد و مدت زمان جوانه زدن به نوع هسته بستگی دارد.
- زمانی که جوانه هسته‌ها به 2.5 سانتی‌متر رسید باید آن‌ها را به بستر خاک منتقل کنید. بهتر است هر یک از جوانه‌ها را در یک گلدان جداگانه بکارید و هر یک از گلدان‌ها باید دارای زهکشی مناسبی باشند تا در زمان آبیاری با تجمع آب باعث باتلاقی شدن فضای اطراف ریشه نشوند.
- در نهایت با نگهداری اصولی و توجه به نکات مراقبتی میتوانید یک درخت مرکبات زیبا داشته باشید. توجه کنید که رشد درخت مرکبات بسیار کند است و نباید در یک سال اول توقع میوه‌دهی از درخت را داشته باشید. این درختان برای اینکه میوه‌های سالم و خوبی بدهند باید روزانه 8 تا 12 ساعت نور خورشید دریافت کنند و تغییر در هر یک از مراقبت‌های آن می‌تواند باعث کند شدن رشد آن شود.
برای خرید گلدان فلزی میتوانید از فروشگاه کادوهوم اقدام کنید
2- کاشت مرکبات در گلدان از طریق کاشت نهال گیاه
- ابتدا باید نهال مورد نظر را از گلخانه تهیه کنید. سعی کنید نهالی که خریداری می‌کنید گل و میوه نداشته باشد زیرا جابه‌جایی موجب ریزش گل‌ها و میوه‌های نهال می‌شود.
- اگر می‌خواهید نهال مرکبات را داخل خانه نگهداری کنید باید آن را در مکانی پرنور قرار دهید زیرا این گیاه برای رشد و میوه دادن به نور مستقیم خورشید نیاز دارد.
- از آنجایی که گیاه نور زیادی دریافت می‌کند نباید بی‌آب بماند زیرا دچار سوختگی برگ و ریشه می‌شود.
- در فصول گرم سال مانند اواسط بهار و تابستان میتوانید گیاه را در فضای تراس یا بالکن قرار دهید تا نور بیشتری دریافت کند.
- اگر نور لازم، کود دهی، آبیاری منظم و هرس دوره‌ای را به درستی انجام دهید قطعا گیاه رشد بسیار خوبی خواهد داشت.
انتخاب گلدان برای درختان مرکبات
برای انتخاب گلدان درخت مرکبات باید به سایز و اندازه ریشه درخت توجه کنید، هرچه ریشه بلند‌تر و عمیق‌تر باشد باید از گلدان‌های بزرگ‌تری استفاده کنید. اما برای پرورش مرکبات در خانه باید از گلدان‌های کوچک‌تر استفاده کنید بدین ترتیب هر چه گلدان بزرگ‌تر شود رطوبت موجود رد اطراف ریشه هم بیشتر خواهد شد. یک گلدان استاندارد باید دارای سوراخ‌های زهکشی مناسبی باشد تا آب اضافی را خارج کرده و از تجمع آب در اطراف ریشه جلوگیری کند.
گلدان‌های سفالی با وجود اینکه بعد از کاشت و آبیاری سنگین می‌شوند اما بهترین گزینه برای کاشت گلدان هستند زیرا فضای کافی برای حرکت هوا را در اطراف ریشه مهیا می‌کند. امروزه گلدان‌های رزینی و فایبرگلاس جای گلدان‌های سفالی را در بازار گرفته‌اند و به دلیل تنوع بالایی که در شکل، رنگ و فرمی که دارند طرفدار بسیاری پیدا کرده‌اند. در زمان انتخاب رنگ گلدان باید از رنگ‌های تیره که نور خورشید و گرما را جذب می‌کنند دوری کنید. سعی کنید از گلدان‌هایی که چرخدار هستند استفاده کنید تا جا به جایی آن برایتان آسان شود.
مراقبت از درخت مرکبات کاشته شده در گلدان
درخت مرکبات برای اینکه رشد خوبی داشته باشد و میوه دهد باید به درستی از آن نگهداری و مراقبت کرد، مهم‌ترین عواملی که در مراقبت از درخت مرکبات نقش دارد عبارتند از:
- نور دریافتی گیاه: درخت مرکبات حداقل به 6 تا 8 ساعت نور مستقیم خورشید در طول روز نیاز دارد و بهترین مکان برای قرار دادن گلدان در نزدیکی پنجره‌های جنوبی یا جنوب غربی است. به یاد داشته باشید که شدت نور دریافتی گیاه با توجه به هر فصلی ممکن است تغییر کند به عنوان مثال در زمستان گیاه نور کمتری دریافت می‌کند به همین دلیل بهتر است در خانه از چراغ‌های رشد برای آن استفاده کنید تا جبران کمبود نور باشد.
- میزان آبیاری: به هیچ عنوان نباید اجازه دهید که خاک گلدان خشک شود در اینصورت به ریشه شوک وارد می‌شود و ریشه گیاه آسیب می‌بیند. برای اینکه بدانید چه زمانی میتوانید گلدان را آبیاری کنید باید به سطح خاک آن توجه داشته باشید، اگر 5 سانتی‌متر روی خاک خشک باشد گیاه نیاز به آبیاری دارد.
- کوددهی: درخت مرکبات مانند هر گیاه دیگری نمی‌تواند تمام مواد مغذی خود را از خاک بگیرد، کوددهی یکی از بهترین روش‌های تامین مواد مغذی درخت مرکبات است. با کوددهی درخت مرکبات مقدار زیادی نیتروژن دریافت می‌کند که به بالغ شدن درختان کمک بسیاری می‌کند. مخلوط خاک گلدان پنینگتون، کود ماهی آلاسکا و غیره از بهترین کودها برای درخت مرکبات هستند. توجه داشته باشید که کوددهی به گیاه را باید در فصول سرد سال(پاییز و زمستان) کاهش دهید.
- هرس کردن: هرس کردن منظم و به موقع به رشد درخت مرکبات و بالغ شدن آن کمک بسیاری می‌کند. هرچه گیاه را بیشتر هرس کنید میوه‌های بزرگ‌تری می‌دهد و رشد آن هم افزایش می‌یابد. در زمان هرس کردن بهتر است شاخه‌های خشک شده را از تنه اصلی جدا کنید.
- دمای مناسب رشد: درخت مرکبات برای اینکه رشد خوبی داشته باشد باید در دمای معمولی قرار بگیرد، دمای بسیار بالا یا بسیار پایین موجب شوک به درخت می‌شود و رشد آن متوقف خواهد شد. درخت مرکبات را اگر در فضای داخلی خانه نگهداری می‌کنید نباید آن را در نزدیکی سیستم‌های سرمایشی و گرمایشی قرار دهید، اگر درخت مرکبات را در تراس نگه‌می‌دارید باید در فصل سرما آن را داخل خانه قرار دهید تا سرمازده نشود.
- آفات و حشرات: درخت مرکبات هم مانند سایر گیاهان ممکن است مورد حمله آفات و حشرات مختلفی قرار بگیرند. تریپس و کنه‌های عنکبوتی از حشرات مرکبات دوست هستند که موجب آسیب به میوه و برگ درخت می‌شود. برای از بین بردن آفات روی درخت مرکبات از یک لایه سبک و یکنواخت سولفور سولفور استفاده کنید.
آیا پرورش مرکبات در آب و هوای معتدل امکان‌پذیر است؟
مناطق دارای آب و هوای معتدل که در سردترین روزها و شب‌ها دمای آن به 2 یا 3 درجه سانتی‌گراد می‌رسد، می‌تواند مکان مناسبی برای کاشت گیاهان باشد. اما مرکبات گرما دوست هستند و برای میوه‌دادن باید نور آن‌ها تامین شود، در واقع گرما و نور کافی دو عامل مهمی هستند که در گل دهی و میوه دادن این درختان تاثیرگذارند.
درخت مرکبات مناسب برای پرورش در خانه
از هر نوع درخت مرکباتی نمی‌توان برای کاشت در خانه استفاده کرد، گونه‌های کوتاهی که ریشه‌های عمقی دارند نسبت به سایر درختچه‌ها باردهی بسیار بیشتری خواهند داشت و می‌توان آن‌ها را در گلدان‌های کوچک قرار داد. اگر در پرورش و کاشت مرکبات تازه‌کار هستید میتوانید از گونه‌های لیمو و پرتقال استفاده کنید. این درختان حداقل 2 یا 3 ساله هستند و زمانی که بالغ شوند میوه تولید می‌کنند. از دیگر درخت مرکباتی که میتوانید در خانه پرورش دهید می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- کامکوات: کامکوات ها شبیه پرتقال هستند و ظاهری گرد و نارنجی دارند از لحاظ اندازه و سایز بزرگ‌تر از زیتون هستند. این درخت قادر است تا در دمای 10- درجه سانتی‌گراد هم رشد خود را ادامه دهد.
- لیمو کافیر: لیموهای کافیر یکی از مواد اصلی در غذاهای تایلندی هستند.
- لیمو مایر: این درخت لیموهایی با اندازه متوسط و خوش طعم دارد، طعم آن‌ها هم شیرین و هم اسیدی‌تر از لیموهایی است که در سوپرمارکت‌ها پیدا می‌کنید.
- ساتسوما: یکی دیگر از مرکباتی که میوه‌های فوق العاده شیرینی دارند ساتسوما است و تا دمای حدود -5 درجه سانتی‌گراد مقاومت بالایی خواهد داشت.
نکات مهم و اساسی مراقبت از مرکبات در گلدان
- برای اینکه گیاه میوه دهد باید گلدان آن زهکشی مناسبی داشته باشد.
- یکی از مهم‌ترین نکات در کاشت مرکبات در گلدان حفظ رطوبت ریشه است، خشک شدن ریشه و خاک گلدان موجب پوسیدگی گیاه می‌شود.
- گلدان مرکبات در بازه دمای 4+ درجه سانتی‌گراد تا 4- درجه سانتی‌گراد به رشد خود ادامه می‌دهد.
- درخت مرکبات به 8 تا 12 ساعت نور مستقیم خورشید نیاز دارد.
- هرگونه حشره و آفتی را باید با اسپری مخصوص یا الکل از بین ببرید.
نگهداری از درخت مرکبات در زمستان
اگر گلدان در تراس قرار دارد در فصول سرد سال و یخبندان باید آن را به داخل خانه منتقل کنید. برای به حداقل رساندن ریزش برگ بهتر است روشن‌ترین مکان را برای آن انتخاب کنید. در فصل سرما(زمستان) گلدان را باید هر دو تا سه هفته یک بار آبیاری کنید. اگر گلدان داخل خانه قرار دارد باید آن را از منابع گرما دور نگه دارید تا خاک گلدان و اطراف ریشه خشک نشود.
گل‌دهی درخت مرکبات
اغلب گونه‌های مرکبات در اوایل فصل بهار شکوفه می‌زنند و در اواخر فصل بهار و تابستان بهترین زمان برای برداشت میوه‌ها است. البته کوددهی به گیاه هم می‌تواند این بازه زمانی را تغییر دهد.
بهترین روش کاشت مرکبات در گلدان
ما در این مقاله از کادو هوم سعی کردیم نحوه کاشت مرکبات در گلدان را با شما به اشتراک بگذاریم. کاشت مرکبات در خانه شاید کمی سخت و دشوار باشد اما اگر به این کار علاقه دارید میتوانید با دقت و علم بالا آن را انجام دهید و قطعا به نتیجه مطلوبی می‌رسید. درخت مرکبات برخلاف تصور عموم در خانه هم رشد می‌کند اما برای نگهداری از آن باید به نکات مراقبتی از این گیاهان آشنا باشید تا نه تنها مانع رشد آن نشوید بلکه شرایط مناسبی را برای رشد و شکوفه دادن گیاه مهیا کنید.
